By now, everyone has seen the video of a woman walking
around New York for 10 hours and getting harassed over a hundred times. Did you
also know there has been a response in the form of a video of a woman with a
hijab in New York? The first 5 hours she is shown walking without hijab,
experiencing harassment similar to the original video. However for the next 5
hours, when she does wear the hijab and jilbab, she is miraculously not
subjected to harassment at all. The video says “you be the judge” implying that
it is obvious to see that the only way to be free from harassment is covering
yourself up. Once again, women are shamed and blamed – by both men and women - for
bringing harassment upon themselves, merely by what they are or are not
wearing. Once again people fail to acknowledge the real issue that is street
harassment: the ingrained idea of entitlement and power over women and the fact
that harassment is so normalized in both Western and Middle Eastern culture.
Victim blaming happens so often when addressing sexual
crimes and harassment, and even more in the cultural and social context of
Islamic societies where women are seen as sexual creatures who are to blame for
inciting men’s sexual urges. The idea of modesty and the concept of honour and
shame regarding women’s bodies as a means of protecting women does nothing to
solve the problem, rather it reinforces rape culture by always putting the
blame on them.
The underlying meaning of this ‘modesty’ is that “good”
women are those who cover up and belong to a man, “bad” women don’t cover up
which implies that they are available to all men. In other words, respect for
women depends mostly on their way of dressing as expected and imposed by men. Victim
blaming and slut-shaming are very close related when talking about harassment. The
notion of the male gaze becomes crucial here, and I very much agree with what
the (anonymous) blogger behind A
Sober Second Look says about this:
“What we didn’t
notice was that regardless of whether we were measuring ourselves against a
more or a less restrictive check-list determining “proper hijab,” we were
nonetheless forever measuring ourselves in terms of an imagined male gaze,
which we had internalized. We told ourselves that this had nothing to do with
the male gaze, because what we were concerned with ultimately was obeying God.
But coincidentally enough, the gaze that those check-lists had in mind was the
male gaze. According to those check-lists, a woman has to always be aware if
her clothing is “too” tight, “too” bright, “too” short, “too” fashionable,
“too” eye-catching, “too” insufficiently Muslim… mainly, in the judgment of
men—the generations of male scholars who had debated and determined these
matters, and the male leaders of our community—and to a lesser extent, of a
censorious and judgmental community generally.”
Going back to the message of the hijab video, “you be the
judge” which implies that the hijab functions as a kind of invisibility cloak
that magically protects against harassment and the male gaze. Problem solved
then? Not really. How do you explain that 99.3% of Egyptian women experience
harassment, when the majority of them wears the hijab?
The Qur’an and Hadith suggest that both women and men dress
modestly in order not to incite sexual urges (an inherent natural aspect of
human beings, both men and women). Maybe men who are shaming women for not
wearing the hijab and saying this is required by the Qur’an haven’t read the
Qur’an properly, as in the same chapter it is recommended that men lower their
gaze. Other chapters in the Qur’an encourage men to respect women and treat
them kindly. So why are we not addressing this blatant violation of Islamic
doctrine? When are we going to focus on changing men’s behaviour and attitude
instead of simply blaming women’s appearance and modesty?
- - - - - - -
De video van de vrouw die 10 uur in New York rondloopt en daarbij meer dan 100 keer wordt nageroepen, lastiggevallen en zelfs gevolgd is ondertussen wijdverspreid, net als de vele parodieën die erop volgden. Een van deze parodieën was de video met als titel ’10 hours of walking in NYC as a woman in Hijab’. De video toont een vrouw die gekleed in een jeans en t-shirt gedurende 5 uur door New York loopt en hierbij op gelijkaardige manier wordt lastiggevallen al in de originele video. De volgende 5 uur draagt ze een hijab en een jilbab en wordt ze op magische wijze helemaal niet lastiggevallen, zelfs volledig genegeerd. De video voegt er nog de comment “you be the judge” aan toe, waarmee de makers impliceren dat deze video duidelijk maakt dat vrouwen slechts zichzelf moeten bedekken en hierbij verlost zouden zijn van intimidatie en opmerkingen. Dit is een van de vele manieren waarop de schuld van harassment bij de vrouw en haar (on)gepaste kledij wordt gelegd. Het echte probleem wordt hierbij over het hoofd gezien, nl. het zelfverkondigde recht en gezag van mannen over vrouwen en het feit dat street harassment zodanig genormaliseerd en geaccepteerd is, in zowel de Westerse als niet-Westerse maatschappij.
Victim blaming – waarbij de schuld aan het slachtoffer gegeven wordt – gebeurt te vaak wanneer het gaat over onderwerpen als intimidatie, verkrachting en street harassment, en in grote mate in islamitische samenlevingen of gemeenschappen. Vrouwen worden hierbij beschouwd als seksuele wezens die volledig de schuld dragen voor het opwekken van seksuele drang en lust bij mannen. Het achterliggende idee van ‘modesty’ – bescheidenheid of zedelijkheid – en ‘eer en schaamte’ dat altijd geassocieert wordt met het lichaam van de vrouw wordt hier gezien als een manier om vrouwen te beschermen. Dit heeft echter het tegenovergesteld effect, aangezien het ‘rape culture’ in de hand werkt door telkens de fout bij de vrouw te leggen.
De werkelijke betekenis van deze ‘modesty’ is dat vrouwen die zich bedekken “goede” vrouwen zijn die aan een man toebehoren, terwijl onbedekte of minder bedekte vrouwen te kennen zouden geven dat ze beschikbaar zijn voor eender welke man en hierdoor als “slechte” vrouwen – of zelfs slechte muslima’s - worden bestempeld. Met andere woorden, het respect dat vrouwen kunnen verkrijgen hangt grotendeels af van hun manier van kleden, dat hun opgelegd wordt door mannen. Verschillende moslima bloggers hebben hun ongenoegen geuit over de betekenis van de hoofddoek in de hedendaagse samenleving, en de druk van de maatschappij en van mannen in het bijzonder. De manier waarop vrouwen onderworpen worden aan een checklist van criteria – niet te kort, te strak, te fel, te modieus of “moslim” genoeg – waardoor ze de zogenaamde ‘male gaze’ zouden kunnen vermijden, verdringt de ware betekenis van de hoofddoek: gehoorzaamheid aan God.
Om terug te keren naar de boodschap die de hijab video wil overbrengen, “you be the judge”: hieruit zou men dus moeten opmaken dat de hijab als een soort onzichtbaarheidsmantel werkt. Ladies, de oplossing is eenvoudig: draag de hijab en je bent van het ene moment op het ander beschermd tegen harassment, opmerkingen en indringende blikken. Al goed en wel, maar leg mij dan eens uit hoe het kan dat 99.3% van de vrouwen in Egypte verklaart dat ze harassment ondervindt of al ondervonden heeft, terwijl de overgrote meerderheid van deze vrouwen de hijab draagt? Of hoe het mogelijk is dat in landen waar vrouwen bijna volledig bedekt rond lopen, verkrachtingen nog steeds regelmatig voorkomen?
In de Koran en de Hadith wordt aangeraden dat
zowel mannen als vrouwen zedelijk of bedekt gekleed moeten gaan, om geen seksuele
verlangens – iets dat zowel mannen als vrouwen van nature bezitten – op te wekken.
Dezelfde mannen die vrouwen bekritiseren omdat ze beweren dat ze niet gekleed gaan
volgens de religieuze voorschriften moeten misschien de Koran nog eens opnieuw
doorlezen. Ietsje verder in het hoofdstuk over de kledingvoorschriften voor
vrouwen staat gelijkaardig advies voor mannen, met als toevoeging dat mannen “de
ogen moeten neerslaan.” Andere Koranverzen raden mannen aan vrouwen met respect
en vriendelijkheid te behandelen. Waarom wordt dit advies nooit zo streng
nageleefd? Kunnen we mannen dan niet beschuldigen van het niet naleven van de
voorschriften? Kortom, in plaats van telkens de schuld te geven aan vrouwen,
hun kledij en (gebrek aan) zedelijkheid, wordt het niet eens tijd dat we onze
aandacht richten op hoe we het gedrag en de ingesteldheid van mannen kunnen veranderen?
